Tarihi ve Turistik Değerlerimiz
Selçuklu Mezarlığı
Dünyanın en büyük islam mezarlığıdır.210 dekar alanda 8203 mezarı içerisinde barındıran, “Anadolunun Orhun Abideleri” de denilen Selçuklu Meydan Mezarlığı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesindedir.
Nazik Gölü
Van Gölü'ne 25 km. uzaklıkta, Ovakışla Beldesinde yer alır. 30 km² alana ve 40-50 metre derinliğe sahiptir.
Çarho Mesire Alanı
Yapımına 2013 yılında başlanan ve yapım çalışmalarının devam ettiği mesire alanı ilçenin batı kısmında Kuş Cenneti olarak adlandırılan alanın bitişiğinde yer almaktadır.
Emir Bayındır Kümbeti
Kitabesine göre, H.882 (M. 1477)tarihinde Bayındır İbni Rüstem tarafından yapılmıştır. Dünyada mevcut 2 örnekten biridir.Diğeri Azerbaycan Gence’de olup aynı usta tarafından yapılmıştır.
Harabeşehir Kaya Yapıları
Neolotik çağdan kalma mağara kümeleridir. Yapay mağaralar tek ve iki katlı oyuldukları gibi, bazıları yanyana veya arka arkaya sıralanmış iki-üç odadan oluşmaktadır.
Urartu İç Kale
Taht-ı Süleyman deresinin doğusunda, kuzey - güney istikametinde uzanan bir kayalığın üzerine inşa edilmiştir. Urartu Kalesi olarak ta bilinen İç Kale zamanla coğrafi şartlar, depremler ve istilalar yüzünden harabe olmuştur. Büyük sur Bizanslılar zamanında yapılıp, Selçuklular zamanında tamir edilmiştir.
Sahil Kalesi
Kale mahallesinde, Van Gölünün kenarında Yavuz Sultan Selim döneminde güneydoğu - kuzeybatı doğrultusunda yapılan kale, dikdörtgen planda inşa edilmiştir. İçinde bir iç kalesi bulunan kale, iki giriş kapısı ve 13 burçtan meydana gelmektedir.
Kadı Mahmut Cami
Kale içerisinde, İskender Paşa camisinin karşısındadır Portal üzerindeki kitabede, H. 922 (M.1584) tarihinde Kadı Mahmut adlı bir zat tarafından yapıldığı görülmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğünce 1982-83 yıllarında restorasyonu yapılan caminin yapılışı sade olup, Osmanlı Mimari tarzı hakimdir
Anonim Kümbet
İkikubbe Mahallesinde bahçe içinde bulunan Anonim kümbet, tahminen 17.yy'da yapılmıştır. Dikdörtgen planlı ve üzeri külahla örtülüdür. Yapının kime ait olduğu bilinmemektedir.
Ulu Kümbet
İkikubbe Mahallesinde, Osmanlı Kalesinin batısında bulunmaktadır. Ahlat Kümbetlerinin en büyüğüdür. Kare planlı kaide üzerine yükselen silindirik gövde üzerine konik bir külahla nihayetlendirilmiştir.
Dede Maksut Türbesi
İkikubbe mahallesinde yer alan Türbe, gayet mütevazi küçük bir yapı olup, Ahlat taşından yapılmıştır. Yapı tek katlı olup, dıştan düz dam, içten sivri beşik tonozla örtülüdür.
Keşiş Kümbeti
İkikubbe mahallesinde bulunan kümbetin yapılış tarihi bilinmemekle beraber XIII. veya XIV. yy'da yapıldığı tahmin edilmektedir. Klasik sitilde yapılmıştır.
Çifte Kümbet
Şirin Hatun Bugatay Aka'ya ait olduğu bilinir. Her iki kümbette de ikişer kişi gömülü olduğundan iki isimle anılmaktadır. Kare planlı cenazeliğin üzerine zengin motifli silindirik gövde yükselir. Gövdenin üzeri konik bir külahla kapatılmıştır.
Hüseyin Timur Kümbeti
XIII. yy. ikinci yarısına tarihlenen Kümbet Hüseyin Timur'a aittir. İki katlı olup alt kat cenazelik kısmını oluşturmaktadır. Yapının üzeri konik külahla nihayetlendirilmiştir.
Emir Ali Kümbeti
1306 tarihinde yapılmıştır. Ahlat Kümbetleri içinde değişik plana sahip olan Emir Ali Kümbeti, daha çok eyvanlı kümbetler arasında yer almaktadır. Zeminle aynı seviyede olan dikdörtgen plandaki cenazeliğin sekizgen kasnağı üzerine oturtulmuş piramidal külahı bulunmaktadır.
Hasan Padişah Kümbeti
XIII. yy ikinci yarısı muhtemelen (673 H.1274) tarihinde Hasan Aka Bin Mehmet tarafından yapılmıştır. Ahlat Padişahı Hasan Aka'ya ait kümbet, kare planlı kaide üzerine silindirik gövde yükselerek konik bir külahla nihayetlendirilmiştir.
Yarım Kümbet
Tahtı Süleyman Mahallesinde bulunan kümbet iki bölümden oluşmaktadır. Ahlat’a özgü (volkanik) kesme taşından yapılmış cenazelik kısmın üzerine yükselen gövde kısmı yarım kalmıştır. Muhtemelen XIII. yy' da yapılmıştır.
Erzen Hatun Kümbeti
Emir Ali kızı Erzen Hatun adına Ameli Kasım İbni Sinan tarafından yaptırılmıştır. On iki kenarlı piramit şeklindeki külah sade bir kaplama ile yapılmıştır. Ahlat kümbetleri içinde en süslü olanıdır
Çifte Hamam
Yapı Ahlat Kazıları neticesinde ortaya çıkartılmıştır. Erkek ve bayanlar için yapılmış olduğu söylenen iki bölümü vardır. Hamam ısınma tertibatı, su şebekesi ve halvet hücreleri ile önemli bir mimari yapıya dikkat çekmektedir.
İskender Paşa Külliyesi
Kitabesine göre H.992 (M.1584) tarihinde İskender Paşa tarafından, muhtemelen Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Yavuz Sultan Selim zamanında inşa edilen camii, Kanuni Sultan Süleyman döneminde genişletilmiştir. Cami iç ve dış yapılışı itibariyle Osmanlı Mimarisinin tipik bir örneğini teşkil etmektedir
Zaviye
Selçuklu Meydan Mezarlığının doğu - batı istikametinde devam eden yolun kuzeyinde yer almaktadır. Güney- kuzey doğrultusunda tamamıyla dikdörtgen formda bir plan üzerine inşa edilen zaviye, muhtelif fonksiyonlara sahip çok sayıda odaları bulunmaktadır
Abdurrahmangazi Türbesi
Hz. Ömer zamanında 641 yılında bölgeyi fethetmekle görevlendirilen El-Cezire Komutanı İyaz Bin Ganem komutasında olup Ahlat’ın fethi sırasında burada şehit düşmüştür. Geç dönem Ahlat Kümbet mimarisine uygun tarzda yapılan türbesi yoğun ziyaretçi potansiyeline sahiptir.
Bayındır Köprüsü
Meydanlık mezarlığının batısında, Harabeşehir mahallesini ayıran derenin üzerinde kurulmuş olan Ahlat Bayındır köprüsü, yapıldığı devir olan Akkoyunluların yaşadığı XV. yy'ın değişik sivil mimarisini aksettiren bir yapıdır.
Oda Mezarlar (Akıt)
Tümülüs tarzındaki eski Türk mezarları olarak nitelenen ve halkın “akıt” dediği bu yapılar, taşla inşaa edilmiştir. Bir veya iç içe iki-üç odadan oluşan, içeriden değişik tonozlarla, dışarıdan ise düz şekilde örtülmüş, iç mekanlar küçük mazgal pencereleri ile aydınlatılmış mezar odalarıdır. Bu tip mezarlar daha çok aile mezarları olarak inşa edilmişlerdir.
Madavans Vadisi
Neolotik çağdan kalma ve mağara turizmi açısından önem taşıyan mağara kümelerinin olduğu 17 km. uzunluğundaki vadidir.
Bıhbıcık Mesire Alanı
İlçemiz Tahtısüleyman mahallesinde bulunan, üzerinde alabalık yetiştiriciliği de yapılan 117 dekar yüzölçümüne sahip mesire alanıdır.
Nemrut Krater Gölü
Nemrut Dağı Ahlat, Tatvan ve Güroymak İlçe sınırları içerisinde bulunmaktadır. Sönmüş bir volkan olan Nemrut Dağı’nın zirvesinde yer alan, 13 km2 lik alanla kendi türünde dünyada on altıncı sırada bulunan Nemrut Krateri’nde, sıcak ve soğuk göller bir arada bulunmaktadır.
Kuş Cenneti
Ahlat Harabeşehir mahallesi sınırları içerisinde bulunmakta olup 60 dekarlık bir alana sahiptir.Yapılan çalışmalar sonucu 107 çeşit kuş, 4 çeşit balık barındırdığı tespit edilmiştir
